Birinci Dünya Savaşı Sonunda Hangi Anlaşmalar İmzalanmıştır?

Birinci Dünya Savaşı Sonunda Hangi Anlaşmalar İmzalanmıştır? Birinci Dünya Savaşı, 1914-1918 yılları arasında gerçekleşmiş ve insanlık tarihinin en yıkıcı savaşlarından biri olmuştur. Bu büyük savaşın ardından Avrupa siyasi haritası tamamen değişmiş, imparatorluklar dağılmış ve yeni devletler ortaya çıkmıştır. Savaşın sonunda, barışı sağlamak ve yeni bir düzen kurmak amacıyla birçok uluslararası anlaşma imzalanmıştır. Peki, Birinci Dünya Savaşı sonunda hangi anlaşmalar imzalanmıştır? Bu sorunun cevabı, dönemin siyasi dengelerini anlamak açısından büyük önem taşır.

1. Versay Antlaşması (1919) – Almanya ile Yapılan Barış

Birinci Dünya Savaşı’nın galipleri, Almanya’ya ağır bir bedel ödetmek istemiştir. 28 Haziran 1919’da imzalanan Versay Antlaşması, Almanya ile yapılan barış anlaşmalarının en sert olanıdır. Bu anlaşmayla Almanya;

• Alsace-Lorraine bölgesini Fransa’ya vermek zorunda kalmış,

• Ordu gücü büyük ölçüde sınırlandırılmış,

• Ağır savaş tazminatları yüklenmiş,

• Kolonilerini kaybetmiştir.

Versay Antlaşması, Almanya’nın ekonomik ve siyasi krizler yaşamasına yol açmış, bu da ileride İkinci Dünya Savaşı’nın fitilini ateşleyen etkenlerden biri olmuştur.

2. Saint Germain Antlaşması (1919) – Avusturya ile Barış

Saint Germain Antlaşması, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun dağılmasının ardından, Avusturya ile galip devletler arasında imzalanmıştır. Bu anlaşmayla Avusturya;

• Macaristan’dan ayrılmış,

• Çekoslovakya, Yugoslavya ve Polonya gibi yeni devletler oluşmuş,

• Ordu sayısı kısıtlanmış,

• Almanya ile birleşmesi yasaklanmıştır.

Bu antlaşma da, Orta Avrupa’da yeni sınırlar oluşturmuş ve etnik çatışmaları tetiklemiştir.

3. Neuilly Antlaşması (1919) – Bulgaristan ile Yapılan Anlaşma

Birinci Dünya Savaşı’nda İttifak Devletleri arasında yer alan Bulgaristan, savaşı kaybeden taraf olmuştur. Neuilly Antlaşması, Bulgaristan ile İtilaf Devletleri arasında imzalanmış ve şu hükümleri içermiştir:

• Bulgaristan, topraklarının bir kısmını Yunanistan, Romanya ve Yugoslavya’ya vermiştir.

• Sınırlı bir orduya sahip olmasına izin verilmiştir.

• Savaş tazminatı ödemeyi kabul etmiştir.

4. Trianon Antlaşması (1920) – Macaristan ile Barış

Trianon Antlaşması, Macaristan’ın topraklarının yaklaşık üçte ikisini kaybetmesine neden olmuştur. Anlaşma sonrasında;

• Slovakya ve Çekya, Çekoslovakya’ya bırakılmış,

• Transilvanya bölgesi Romanya’ya verilmiştir,

• Yugoslavya toprakları genişlemiştir.

Bu durum, Macaristan’da büyük bir ulusal travmaya yol açmış ve yıllarca etkisi süren politik krizlere neden olmuştur.

5. Sevr Antlaşması (1920) – Osmanlı Devleti ile Barış

Osmanlı Devleti ile yapılan Sevr Antlaşması, en ağır koşullara sahip anlaşmalardan biridir. Ancak bu anlaşma, Türk halkının büyük tepkisine neden olmuş ve Kurtuluş Savaşı ile fiilen geçersiz hale getirilmiştir. Anlaşmaya göre;

• Osmanlı toprakları büyük ölçüde işgal edilecekti,

• Boğazlar uluslararası denetime açılacaktı,

• Ermenistan ve Kürdistan gibi özerk bölgeler kurulacaktı.

Fakat Türk milletinin direnişiyle bu anlaşma hiçbir zaman yürürlüğe girmemiştir.

Birinci Dünya Savaşı Sonrası İmzalanan Anlaşmalar Tablosu

Sonuç: Barış Mı, Yeni Bir Krizin Habercisi Mi?

Birinci Dünya Savaşı sonunda imzalanan anlaşmalar, görünüşte barışı sağlamak için yapılmış olsa da, birçok ulusu derinden yaralamış ve siyasi istikrarsızlıklara yol açmıştır. Özellikle Almanya ve Osmanlı Devleti gibi ülkelerde bu anlaşmalar büyük bir tepkiyle karşılanmış, ileride İkinci Dünya Savaşı gibi yeni felaketlerin önünü açmıştır. Bu nedenle, sadece savaşın değil, barışın nasıl yapıldığı da tarihsel olarak büyük önem taşır.